Grad ZrenjaninRepublika Srbija
Skupštinagrada ZrenjaninaPočeli radovi na čišćenju, konzervaciji i restauraciji spomenika Žarku Zrenjaninu
Kako je i nedavno najavio gradonačelnik Zrenjanina Simo Salapura, počeli su radovi na čišćenju, konzervaciji i restauraciji spomenika Žarku Zrenjaninu. Radovi su i pokrenuti na inicijativu gradonačelnika, u saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika kulture Zrenjanin i uz pomoć sredstava Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja za investiciono održavanje spomenika i ratnih vojnih memorijala, u iznosu od 650.000 dinara.
Nakon sprovedenog tendera, radovi su povereni preduzeću “Granit - Liješće” iz Sremske Mitrovice, s brojnim referencama u ovakvoj vrsti delatnosti.
Kako stručno objašnjavaju u Zavodu za zaštitu spomenika kulture, bronzani deo spomenika je bez vidljivih oštećenja (varovi, spojevi) i nema mehaničkih oštećenja. Figura je u većem delu površina pozelenela (bakarni sulfat koji je deo patine), ali je oksidacija toliko neujednačena da je stvorila vizuelni efekat curotina (kao ptičiji izmet). Na pojedinim mestima debljina soli je mnogo veća u odnosu na susedne površine (zbog neujednačenosti strukture bronze), a i zaklonjenosti zadnje strane ispred zgrade. Betonski postament sa obloženim crnim kamenim granitnim pločama je takođe zaprljan od curotina sulfatnih soli iz fugni, dok su uklesana slova u granitnoj ploči isprana. Takođe, i zidno platno iza spomenika (zgrada “Komiteta”), koje je od kamena peščara, ispisano je grafitima, dobrim delom zaprljano i veoma ruži ambijent spomenika.
Sve navedeno uslovilo je neophodnost restauracije i sanacije spomenika, uz očuvanje i rekonstrukciju elemenata izvornog izgleda i originalnih materijala, a uz uklanjanje svih elemenata koji narušavaju izvorno zdanje.
Izvođači radova pristupili su osnovnom čišćenju spomenika, nakon čega će se ukloniti sve naslage bakarnog sulfata i postupak ponavljati dok se ne dođe do bronze. Izvršiće se potom impregnacija, nanošenje završnog i zaštitnog sloja koji će štititi spomenik od daljeg propadanja i otporan je na atmosferske uslove. Očistiće se i prepolirati sve granitne ploče na postamentu, uz retuširanje natpisa na njima i kompletno pranje i čišćenje od grafita zidnog platna u pozadini, kao ambijentalne celine.
Spomenik narodnom heroju Žarku Zrenjaninu, kod kog se održavaju ceremonije obeležavanja Dana pobede, 9. maja i Dana oslobođenja grada u Drugom svetskom ratu, 2. oktobra, biće obnovljen u susret značajnom jubileju, 80. godišnjici od oslobođenja grada, 1944. godine. Rad je vajara Radeta Stankovića, visok je tri metra i postavljen na 60 cm visokom postamentu. Otkriven je 1952. godine na Trgu slobode, gde se nalazio do 1964. godine kada je, zbog rekonstrukcije trga, premešten na lokaciju na kojoj se i sada nalazi - ispred zgrade nekadašnjih društveno-političkih organizacija, poznatoj kao “Komitet”.
Vrlo je verovatno da je spomenik u završnom izgledu bio crne boje (pošto je vajar Rade Stanković učenik čuvenog Ivana Meštrovića i predstavnik tzv. “italijanske škole” koju karakteriše upravo crna boja skulptura), jer i danas postoje delovi (u donjoj zoni) koji su tamni i nisu pozeleneli.
