Grad ZrenjaninRepublika Srbija
Skupštinagrada ZrenjaninaSvečana akademija povodom godišnjice osnivanja Srpskog narodnog odbora
U Narodnom pozorištu "Toša Jovanović" sinoć je održana Svečana akademija, povodom 31. oktobra, dana osnivanja Srpskog narodnog odbora u Velikom Bečkereku, prvog ovakvog tela u Vojvodini, osnovanog 1918. godine sa zadatkom da pripremi dolazak srpske oslobodilačke vojske i preuzimanje vlasti u gradu.
Prva javna sednica Srpskog narodnog odbora održana je na ovaj dan, pre 95 godina, u sali Srpske pravoslavne crkvene opštine, u Svetosavskoj ulici. Predsednik Odbora bio je dr Slavko Županski, koji je potom 1. decembra izabran za prvog župana Torontalske županije u okviru nove države, a osnivačkoj sednici prisustvovalo je, osim Županskog, još osam članova - dr Andrija Vasić, Prota Žarko Stakić, pop Dragutin Mojić, Živko Ž. Terzin, Milan Rakić, Paja Ristić, Svetozar Isaković i Jefta Vukov. Za počasnog predsednika je izabran stari vođa Srba i organizator političkih akcija sa Slovacima i Rumunima, advokat dr Emil Gavrila, koji se tada još nalazio u internaciji u Kiškunhalašu, u Mađarskoj.
Govoreći o ovom značajnom datumu na sinoćnoj Akademiji, gradonačelnik Zrenjanina, mr Ivan Bošnjak, okarakterisao ga je kao "doba u kom su dalekovidi srpski rodoljubi svojom mudrošću uzmogli snage da pronađu put izbavljenja iz pakla crno - žute Monarhije i pripoje Srpsko vojvodstvo - Baranju, Bačku, Srem i Banat Matici Srba."
"Novembra 17, godine 1918. ušao je u Veliki Bečkerek bataljon Gvozdeni puk „Knjaz Mihajlo" pod komandom brigadira Dragutina Ristića. Pred kapijom grada stajao je Slavko Županski. Njegov susret sa slavnim komandantom postade neposredan, ekstatičan i svečan. I gle! Najednom zajezgra odred konjanika Srpske narodne garde pod velikom srpskom zastavom, a kad minu, brigadir Dragutin Ristić i dr Slavko Županski udjoše u Kraljeve kočije i pođoše u susret razdraganoj masi. Nekoliko trenutaka zatim s balkona Županijske zgrade prolomi se glas brigadira Ristića. Bio je to čas viteštva, istorije i nade",opisao je gradonačelnik Bošnjak trenutke oslobođenja grada u Prvom svetskom ratu i poručio:
"Mi danas, vaskrsavajući svetlosti uma i ruku naših bližih i daljih predaka, tražimo nove, stare pute uzleta i sami gnevni zbog raskola svojih i podlosti onih što vrebaju i iz nevidnine."
"Novembra 17, godine 1918. ušao je u Veliki Bečkerek bataljon Gvozdeni puk „Knjaz Mihajlo" pod komandom brigadira Dragutina Ristića. Pred kapijom grada stajao je Slavko Županski. Njegov susret sa slavnim komandantom postade neposredan, ekstatičan i svečan. I gle! Najednom zajezgra odred konjanika Srpske narodne garde pod velikom srpskom zastavom, a kad minu, brigadir Dragutin Ristić i dr Slavko Županski udjoše u Kraljeve kočije i pođoše u susret razdraganoj masi. Nekoliko trenutaka zatim s balkona Županijske zgrade prolomi se glas brigadira Ristića. Bio je to čas viteštva, istorije i nade",opisao je gradonačelnik Bošnjak trenutke oslobođenja grada u Prvom svetskom ratu i poručio:
"Mi danas, vaskrsavajući svetlosti uma i ruku naših bližih i daljih predaka, tražimo nove, stare pute uzleta i sami gnevni zbog raskola svojih i podlosti onih što vrebaju i iz nevidnine."
Dr Čedomir Antić, istoričar, opisao je istorijske trenutke stvaranja savremene srpske države, svrstavajući oktobarske i novembarske dane 1918. godine među najznačajnije u tom procesu.
"Stvaranje moderne srpske države donelo je demokratske ustanove, donelo je ustave i zakone na Balkan, u ove krajeve centralne Evrope. Kada govorimo o Velikom Bečkereku, o Banatu, od dolaska Srba ovde žive Srbi i Sloveni. Izvesno je da je srpski narod ovde prevladavao, makar ovi krajevi bili i pod krunom Sent Ištvana. Ovde se čuvalo srpstvo i kada je nestalo srpske Despotovine srpski narod je ovde ostao. Srbi su u Banatu dizali ustanke i u narednim stolećima bili neka vrsta bastiona srpske slobode", rekao je, između ostalog, Antić.
"Stvaranje moderne srpske države donelo je demokratske ustanove, donelo je ustave i zakone na Balkan, u ove krajeve centralne Evrope. Kada govorimo o Velikom Bečkereku, o Banatu, od dolaska Srba ovde žive Srbi i Sloveni. Izvesno je da je srpski narod ovde prevladavao, makar ovi krajevi bili i pod krunom Sent Ištvana. Ovde se čuvalo srpstvo i kada je nestalo srpske Despotovine srpski narod je ovde ostao. Srbi su u Banatu dizali ustanke i u narednim stolećima bili neka vrsta bastiona srpske slobode", rekao je, između ostalog, Antić.
Svečanoj akademiji prisustvovao je i arhitekt Slavko Županski, unuk dr Slavka Županskog, predsednika Srspkog narodnog odbora.
Umetnički deo programa Svečane akademije uveličali su zrenjaninski glumci Nataša Luković, Dejan Karlečik i Stefan Juanin i hor "Žene mironosice", pod upravom Zorice Kecić.
