Град ЗрењанинРепублика Србија
Скупштинаграда ЗрењанинаFord-T iz 1921. godine izazvao veliko interesovanje Zrenjaninaca
U salonu Istorijskog arhiva Zrenjanin sinoć je svečano otvorena izložba Automobil koji je postavio svet na točkove: Fordov model “T”, organizovana zahvaljujući saradnji Muzeja „Atila Jožef” iz mađarskog grada Mako i zrenjaninskog Istorijskog arhiva. Izložbu je otvorio gradonačelnik Zrenjanina Čedomir Janjić, u prisustvu gradonačelnice Maka Eve Eržebet Farkaš, predstavnika institucija kulture iz oba grada i brojnih gostiju. Veliko interesovanje Zrenjaninaca izazvao je model Forda-T, proizveden 1921. godine, koji je, kao deo izložbe, bio tokom celog dana izložen na Trgu slobode, da bi se njim pre otvaranja izložbe, i vozili gradonačelnica Maka i gradonačelnik Zrenjanina.
Automobil Ford-T ocenjen je kao najuticajniji automobil 20. veka, bio je prvo komercijalno vozilo za masovno tržište sklapano na proizvodnoj traci i automobil koji je “postavio Ameriku i svet na točkove”. Ono što povezuje Fordovo vozilo i grad Mako jeste konstruktor Forda-T Jožef Galamb, rođen u tom gradu 1881. godine, a potom s diplomom Peštanskog tehničkog univerziteta otišao u Ameriku i postao najbliži saradnik Henrija Forda i njegov vodeći inženjer. Preminuo je u Detroitu, 1955. godine.
Prvi Ford-T sišao je sa proizvodne trake 27. septembra 1908. godine, kada je Henri Ford najavio masovnu proizvodnju “vozila koje će biti dostupno svakom, dovoljno veliko za porodicu, ali i za pojedinca, da brine o njemu i održava ga, a ono će biti izrađeno od najboljih materijala i praviće ga najbolji radnici”. Proizvodnja ovog modela trajala je punih dvadeset godina, tokom kojih je proizvedeno oko 15,5 miliona primeraka. Zahvaljujući upravo Jožefu Galambu, deo proizvodnje plasiran je i na tržište današnje Mađarske, a model koji su imali priliku da juče vide Zrenjaninci proizveden je 1921. godine i u odličnom je stanju, zahvaljujući brizi tamošnjeg kluba koji okuplja ljubitelje vozila oldtajmera.
Gradonačelnik Zrenjanina priredio je i prijem za gradonačelnicu Maka Evu Eržebet Farkaš i delegaciju iz tog grada u kojoj su bili dr Pal Halmađi, autor izložbe, sekretar Muzejske fondacije u Makou, penzionisani direktor Muzeja „Atila Jožef”, Karol Biernicki iz Arhiva Čongradske županije, počasni konzul Poljske u Mađarskoj i Janoš Gilice, predsednik Muzejske fondacije u Maku. Prijemu su prisustvovali i pomoćnici gradonačelnika Zrenjanina Duško Radišić i David Dimkić, član Gradskog veća Jožef Stojko, direktorka Istorijskog arhiva Zrenjanin Ružica Cvetić, direktorka Narodnog muzeja Jelena Martinov Gvozdenac i direktor Gradske narodne biblioteke “Žarko Zrenjanin” Milan Bjelogrlić.
Gradonačelnik Janjić istakao je tom prilikom da se saradnja dva grada u oblasti kulture ostvaruje već duže vreme, pre svega zahvaljujući saradnji gradskih duvačkih orkestara, a da su ovaj susret i izložba dobra prilika da se ona proširi i na neke druge oblasti.
- Zanimljiva i neobična izložba spaja danas naša dva grada i zadovoljstvo mi je što imam priliku da budem domaćin gradonačelnici i njenim saradnicima. Siguran sam da će se iz ovakvih susreta izroditi i nove ideje i bolje povezivanje dva grada koja nisu međusobno daleko i to su nam, praktično, komšije. Znam da dosta Zrenjaninaca posećuje banju u Maku, ali hoćemo i da oni dolaze kod nas, Zrenjanin je lep grad, koji ima šta da ponudi i siguran sam da će i ovaj i neki naredni susreti produbiti tu saradnju - rekao je gradonačelnik Zrenjanina.
- Zanimljiva i neobična izložba spaja danas naša dva grada i zadovoljstvo mi je što imam priliku da budem domaćin gradonačelnici i njenim saradnicima. Siguran sam da će se iz ovakvih susreta izroditi i nove ideje i bolje povezivanje dva grada koja nisu međusobno daleko i to su nam, praktično, komšije. Znam da dosta Zrenjaninaca posećuje banju u Maku, ali hoćemo i da oni dolaze kod nas, Zrenjanin je lep grad, koji ima šta da ponudi i siguran sam da će i ovaj i neki naredni susreti produbiti tu saradnju - rekao je gradonačelnik Zrenjanina.
Gradonačelnica Maka Eva Eržebet Farkaš, zahvaljujući na pozivu za posetu Zrenjaninu i ukazanom gostoprimstvu, rekla je da su dva grada povezana i kroz istoriju, jer su u periodu monarhije bili glavni gradovi dve susedne županije - Čongrad i Torontal, te da su različiti vidovi međusobne saradnje prisutni sve do danas.
- Mislim da je dobro da sarađujemo ne samo u oblasti kulture, već i između civilnih organizacija, u oblasti obrazovanja, da razmenjujemo izložbe, da učenici iz oba grada posećuju jedni druge i slično. Intenzivnija saradnja počela je 2000. godine, organizovanjem jedne konferencije o istoričaru Agoštonu Baranjiju, ličnosti koja povezuje naše gradove, a nastavljena potpisivanjem sporazuma o saradnji između dva istorijska arhiva u oba grada. I današnja izložba rezultat je te saradnje, a omogućena je i zahvaljujući velikom angažovanju kluba vozila veterana u Maku. Tokom razgovora s gradonačelnikom Zrenjanina i njegovim saradnicima zaključili smo da zajednička prošlost treba da bude temelj sadašnje, kao i saradnje u budućnosti - istakla je Eva Eržebet Farkaš.
- Mislim da je dobro da sarađujemo ne samo u oblasti kulture, već i između civilnih organizacija, u oblasti obrazovanja, da razmenjujemo izložbe, da učenici iz oba grada posećuju jedni druge i slično. Intenzivnija saradnja počela je 2000. godine, organizovanjem jedne konferencije o istoričaru Agoštonu Baranjiju, ličnosti koja povezuje naše gradove, a nastavljena potpisivanjem sporazuma o saradnji između dva istorijska arhiva u oba grada. I današnja izložba rezultat je te saradnje, a omogućena je i zahvaljujući velikom angažovanju kluba vozila veterana u Maku. Tokom razgovora s gradonačelnikom Zrenjanina i njegovim saradnicima zaključili smo da zajednička prošlost treba da bude temelj sadašnje, kao i saradnje u budućnosti - istakla je Eva Eržebet Farkaš.
Jučerašnja poseta delegacije grada Mako bila je prilika i za predstavljanje potencijala tog grada, koji, prema broju stanovnika, spada u manje gradove, ali se može podičiti bogatom istorijom, tradicijom i velikim razvojnim mogućnostima. Zahvaljujući termalnoj banji i akvaparku “Hađmatikum”, Mako je poslednjih godina jedna od omiljenih destinacija brojnih turista iz regiona, a uz boravak u banji, kako ističu, treba posetiti i tamošnji muzej „Atila Jožef” i upoznati se s biografijom i delom dve najznačajnije ličnosti rođene u tom gradu - Jožefa Galamba, konstruktora Forda-T i Jožefa Pulicera (Mako, 1847 - Čarlston, USA, 1911), novinara i izdavača, čijim je imenom nazvano najpoznatije američko priznanje u oblasti novinarstva, književnosti i komponovanju - Pulicerova nagrada.
